Skwer im. Woyniłłowicza / Fot. B. Witkowski/UMB
Edward Woyniłłowicz, polski ziemianin spod Mińska. Patriota i działacz na rzecz niezależnej białoruskiej państwowości przeżył w Bydgoszczy ostatnie osiem lat swego życia. Ma na Bielawkach skwer swego imienia, który zostanie odnowiony dzięki Bydgoskiemu Budżetowi Obywatelskiemu.
Skwer Edwarda Woyniłłowicza znajduje się u zbiegu ulic Ogińskiego i Chodkiewicza. Kilkaset metrów dalej, w kamienicy przy Zamoyskiego 4 ten wybitny Polak z Kresów przeżył ostatnie lata swego życia.
Jak ziemianin spod Mińska trafił do Bydgoszczy? Tropem wygnańców i uchodźców, którzy uciekali do centralnej Polski w 1920 roku przed bolszewicką armią. Przybywali także do Bydgoszczy, wtedy już od ośmiu miesięcy miasta, które wróciło do Macierzy. W sierpniu 1920 roku, przed Bitwą Warszawską, w mieście było już 2 tys. uchodźców z Kresów. O ich losie pisała Gizela Chmielewska w książce „Gniazdo zastępcze”. Jesienią 1920 roku mieli nadzieję, że wrócą do swych domów na wschodzie. Terytorialne Rozstrzygnięcia Traktatu Ryskiego były dla wielu z nich wielką tragedią. Ich domy i majątki znalazły się w granicach bolszewickiej Rosji. W takiej sytuacji znalazł się także Edward Woyniłłowicz, w 1920 roku człowiek już 73-letni. Osiadł w Bydgoszczy.
Edward Woyniłłowicz, prezes Związku Polaków z Kresów Wschodnich
Część majętnych Kresowiaków kupowała wtedy poniemieckie wille opuszczane przez niemieckich mieszkańców Bydgoszczy. Sprzedawali je tanio. Edward Woyniłłowicz przeżył ostatnia lata swego życia w domu przy Zamoyskiego 4. To była znacząca postać – lider polskiego ziemiaństwa kresowego, prezes Koła Polskiego w rosyjskiej Dumie, fundator kościoła pw. św. Symeona i Heleny w Mińsku. W Bydgoszczy był prezesem Związku Polaków z Kresów Wschodnich. Zmarł w 1928 roku.
Skwer na Bielawkach będzie jak nowy
Bydgoszczanie głosujący w ramach BBO zdecydowali, że należy odnowić skwer im. Woyniłłowicza. Obecnie trwa przetarg na wyłonienie wykonawcy prac. Na skwerze zostaną posadzone m.in. wysokie krzewy cisa pospolitego, laurowiśni wschodniej, perukowca podolskiego oraz pęcherznicy kalinolistnej, aby osłonić go od otaczających ulic i parkingów. Ogółem zaprojektowano dodatkowych 10 drzew liściastych, ponad 1000 krzewów oraz kolejny 1000 krzewinek i bylin. Zaplanowano także owalną ścieżkę na której w niektórych miejscach zostaną odciśnięte tropy zwierząt.
