Najstarsza biblioteka w Bydgoszczy ma 120 lat. Tutaj spotyka się tradycja i nowoczesność [ZDJĘCIA]

Biblioteka na Starym Rynku działa od 1906 roku / Fot. archiwum WiMBP

120 lecie świętuje w tym roku Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Bydgoszczy. Początki tej instytucji sięgają czasów pruskich. Pracownicy świętowali podczas uroczystej gali.

Jubileuszowa ceremonia odbyła się w poniedziałek, 2 października w Teatrze Kameralnym. To właśnie na początku października, w 1903 roku, w naszym mieście zaczęła funkcjonować pierwsza biblioteka, a zarazem pierwsza miejska instytucja kultury.

– Obchodzimy dzisiaj 120 lat. To dobra okazja, żeby podziękować pracownikom biblioteki za ich ciężką pracę dla polskiej kultury, którą wykonują każdego dnia. To co robicie ma ogromne znaczenie – powiedziała Dagmara Reszkowska-Gierden, dyrektorka Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki w Bydgoszczy.

Na ceremonię przybyli przedstawiciele instytucji wojewódzkich i miejskich, które wspierają bydgoską książnicę.

– Chcę podziękować pracownikom, że widzą w książce coś więcej niż przedmiot, tę przestrzeń do tworzenia kultury. Dziękuję za wasze zaangażowanie, wiem, że często niedocenianie, jest ono bardzo ważne dla kultury województwa i dla kultury miasta, w którym żyjemy – powiedział wicemarszałek województwa Zbigniew Ostrowski.

Zastępczyni prezydenta Bydgoszczy, Iwona Waszkiewicz, przekazała gratulacje i list od prezydenta miasta. – Jestem pełen uznania dla wszystkich, którzy z pasją i zaangażowaniem rozwijają potencjał bogatej w tradycję, nowoczesnej instytucji. Życzę dalszej tak chlubnej działalności pod skrzydłami najlepszego patrona Witolda Bełzy. Powodzenia w kolejnych dekadach dzielenia się z nami kulturą, kreatywnym zapałem i twórczą energią.

Iwona Waszkiewicz wspomniała również o planach biblioteki dotyczących dalszej realizacji projektu „Droga do nowoczesności”, dzięki któremu gmach główny na Starym Rynku ma przejść gruntowny remont.

– Remont biblioteki jest na liście projektów europejskich, w ramach Krajowego Planu Odbudowy, więc pozostaje nam czekać – dodał wicemarszałek, Zbigniew Ostrowski.

Pracownikom wręczono wyróżnienia wojewódzkie i miejskie.

WiMBP. Tradycja i nowoczesność

W drugiej części uroczystości odbyła się konferencja naukowa „Wokół bydgoskiej książnicy”. Rys historyczny biblioteki z notą biograficzną Witolda Bełzy przestawił prof. Janusz Kutta.

O pracy w średniowiecznej, bydgoskiej bibliotece bernardynów opowiedziała dr Agnieszka Wysocka. Temat sztuki w bydgoskiej bibliotece, a konkretnie pracowni Jerzego Rupniewskiego poruszyła Barbara Chojnacka, starsza kustoszka, kierowniczka Galerii i Rysunku Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Działalność pracowni introligatorskiej była tematem przewodnim wykładu Małgorzaty Klepczyńskiej, konserwatorki-restauratorski.

Podczas uroczystości niejednokrotnie wspominano dyrektora Krzysztofa Gonię, który umarł nagle przed rokiem. – Swoją pasją starał się zarażać wszystkich dookoła, bardzo wierzył w ludzi, z którymi pracował. Wierzył, że biblioteka ma ogromny potencjał, często niedostrzegany. Pomimo bardzo krótkiego pełnienia tej funkcji, udało mu się przeprowadzić bardzo istotnie zmiany. Jedną z najważniejszych jest zmiana mentalna. Podarował tej bibliotece początek myślenia o sobie samej. Sądzę, że efekty pracy Krzysztofa dopiero się pojawią, do końca nie jesteśmy świadomi, jak wiele zrobił – mówiła Dagmara Reszkowska-Gierden.

– Z okazji swoje święta biblioteka zaprasza wszystkich swoich czytelników i innych mieszkańców, aby korzystać z naszej oferty, aby zapisywać się i wypożyczać książki oraz brać udział we wszystkich wydarzeniach, które się u nas odbywają, a jest ich bardzo mnóstwo, skierowano są do dzieci, jak i seniorów – powiedziała nam dyrektora WiMBP w Bydgoszczy.

Jednym z nich są miniwykłady i warsztaty scrapbookingowe. Uczestnicy poznają historię biblioteki i miasta na fotografiach. Podczas zajęć wykonane będą pełne zdjęć scrapowe albumy (zestawianie zdjęć dawnych i teraźniejszymi), w których ukazane będzie piękno naszego miasta, gdzie historia splata się z teraźniejszością.

𝟰.𝟭𝟬.𝟮𝟬𝟮𝟯 (środa), godz. 15.00-16.30, Bydgoszcz wczoraj i dziś – zajęcia dla dorosłych

𝟳.𝟭𝟬.𝟮𝟬𝟮𝟯 (sobota), godz. 11.00-13.00, Moja piękna Bydgoszcz – zajęcia dla rodzin z dziećmi (od 5 lat)

𝗟𝗶𝗰𝘇𝗯𝗮 𝗺𝗶𝗲𝗷𝘀𝗰 𝗼𝗴𝗿𝗮𝗻𝗶𝗰𝘇𝗼𝗻𝗮. Obowiązują zapisy: 512 806 564

Historia rozpoczęła się w czasach pruskich

Pierwsza siedziba biblioteki znajdowała się w nieistniejącym dziś budynku u zbiegu ul. Bernardyńskiej i Jagiellońskiej, kolejna była w gmachu przy ul. Gdańskiej – także nie istniejącym. Od 1908 roku gości już na Starym Rynku. Pierwsze zbiory biblioteki stanowiły kolekcje historyka Fryderyka Raumera i redaktora Henryka Kruse, oraz zbiory niemieckich towarzystw naukowych (przede wszystkim Towarzystwa Historycznego dla Obwodu Nadnoteckiego).

Pierwszym polskim dyrektorem instytucji został w 1920 r. jej obecny patron, dr Witold Bełza, który rozpoczął proces polonizacji i przyczynił się do znacznego poszerzenia zasobów książnicy. Zbiory biblioteki wzbogaciły się wówczas o cenną kolekcję biblioteki bernardynów z dziełami z okresu od XV do XVII w.

Bibliotekę bernardyńską tworzą stare druki, jest wśród nich blisko 100 inkunabułów, m.in. „Reguła dla wszystkich zakonników” Hieronima Savonaroli z 1489 r. Oprócz tego książnica posiada osobny zbiór starych druków, jest ich przeszło 8200, i ponad 1200 rękopisów, w tym rękopis „Roty” Marii Konopnickiej z 1910 r.

W latach międzywojennym biblioteka odgrywała rolę ważnego ośrodka kultury. W jej murach swoją siedzibę miały różne towarzystwa naukowe, odbywały się odczyty, wykłady, spotkania.

Oprócz biblioteki głównej, w Bydgoszczy funkcjonuje ponad 20 filii osiedlowych.