Kamienica przy ul. Podgórnej po wpisaniu do rejestru zabytków doczeka się wkrótce remontu / Fot. B. Witkowski/ UMB
Do rejestru zabytków wpisano kamienicę przy ul. Podgórnej 5. To przyspieszy remont wyjątkowego budynku w stylu art deco, gdzie kiedyś rzemieślniczą fabrykę mebli prowadził Jakób Hechliński.
Kamienica przy ul. Podgórnej 5 „wita” przechodniów przed wejściem na zbocze bydgoskie na Szwederowie, zmierzających ze Starego Miasta na górny taras Bydgoszczy. Śmiało można powiedzieć, że to wyjątkowy budynek. Wykonany w stylu modernistycznym z przewagą elementów art deco, czyli połączenia elegancji z funkcjonalnością, charakteryzującym się geometrycznymi wzorami i powtarzalnymi deseniami. Kamienica zwana jest domem „Pod trzema orłami”, bo szczególnie wyróżniają się na niej trzy pilastry, zwieńczone płaskorzeźbami orłów. Mało jest podobnych stylowo kamienic w Bydgoszczy.
Dawna fabryka mebli, którą czuć do dzisiaj
Poza walorami architektonicznymi obiekt ma wiele wartości historycznej. Wybudowano go po I wojnie światowej według projektu właściciela Jakóba Hechlińskiego w miejscu fabryki mebli Menninga, wykupionej w 1920 roku od niemieckiego właściciela przez Spółkę Stolarską Hechlińskiego, Leona Figiela i Witolda Kukowskiego. W polskich rękach pełniła funkcję studia projektowego i fabryki mebli artystycznych. Pracowania rzemieślnicza prosperowała świetnie aż do 1939 roku, kiedy właścicieli wyrzucono z ich domu, a fabrykę przejęli Niemcy. Hechliński zginął w 1944 roku w obozie koncentracyjnym Stutthof, a jego fabrykę po wojnie upaństwowiono i włączono do Bydgoskich Fabryk Mebli, które nie były zainteresowane produkcją w tym miejscu.
Dawna funkcja budynku jest widoczna do dzisiaj. W bramie kamienicy do dzisiaj znajdują się szyny, które w dwudziestoleciu międzywojennym służyły do transportowania mebli. – Na pierwszym piętrze, tym najbardziej wystawnym w kamienicach, jest dobrze zachowana boazeria i artystyczna stolarka. Prawdopodobnie mieszkał i tworzył w tej części Hechliński – mówi nam Sławomir Marcysiak, miejski konserwator zabytków.
Kamienica od kilku lat nadaje się do remontu. Tynk już się sypie, a mury oszpecone są przez graficiarzy. Część budynku zabezpieczono specjalną siatką. Właściciele od dłuższego czasu czekali na wpisanie go do rejestru zabytków Wojewódzkiego Konserwatora. – Kamienica była do tej pory znajdowała się we wpisie ewidencji zabytków, ale w Bydgoszczy takich obiektów jest ok. 2 tys. To ochrona według wytycznych miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. A wpis do rejestru odbywa przez wniosek właścicieli nieruchomości, stowarzyszeń bądź „z urzędu” przez konserwatora. Taki wpis oznacza już ścisłą ochronę, pod groźbą kary w przypadku zniszczenia zabytku. Obiektów z Bydgoszczy w rejestrze jest ponad 300 – tłumaczy nam miejski konserwator.
Zgodę na wpisanie kamienicy z Podgórnej 5 do rejestru zabytków wydano 12 kwietnia 2025 roku. Dla właścicieli oznacza to, że teraz będą mogli ubiegać się o dotacje miejskie czy wojewódzkie na remont elewacji i innych rzeczy w wysokości do 100 proc. nakładów koniecznych. Poza tym będą zwolnieni z podatku od nieruchomości.
Szwederowo też coraz piękniejsze
W kamienicy mieszkają potomkowie Hechlińskiego, więc są emocjonalnie związani z tym miejscem. W 2021 roku, w 77. rocznicę śmierci stolarza, na budynku odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową. – Jestem przekonany, że w przyszłym roku, kiedy miasto będzie przyznawać pieniądze na remonty zabytków, otrzymamy wniosek na dotację od tychże właścicieli i kamienica będzie pięknie odświeżona. Poza tym ożywiony ma zostać na nowo lokal usługowy znajdujący się w narożniku budynku, przez odtworzenie historycznego wejścia od strony bramy – informuje Sławomir Marcysiak.
Ulica Podgórna to jedno z kilku połączeń Szwederowa z centrum miasta. Kilkanaście lat temu można było na niej zobaczyć wiele witryn czynnych sklepów. Była przedłużeniem handlowo-usługowej ul. Długiej. Teraz kilka kamienic na tej ulicy oczekuje remontu, ale trzeba przyznać, że Szwederowo pod tym kątem coraz prężniej goni Stare Miasto i Śródmieście. Chociażby w zeszłym roku wyremontowano kamienicę z Podgórnej 7, sąsiadującą z domem „Pod trzema orłami”. Także przed rokiem odnowiono pobliską siedzibę ZHR przy ul. Terasy.
Zapisz się do newslettera „Bydgoszcz Informuje”!
