W ubiegłym 2024 roku w województwie kujawsko – pomorskim zdiagnozowano ponad 15,2 tys. przypadków nowotworów męskich (prostaty i jąder).
Rak prostaty to jeden z najczęściej diagnozowanych nowotworów u mężczyzn, szczególnie po 50. roku życia. Choć choroba rozwija się powoli, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, jeśli zostanie wykryta zbyt późno. Na szczęście istnieją skuteczne metody profilaktyki, które pomagają nie tylko ją wcześnie wykryć, ale również zmniejszyć ryzyko jej rozwoju. Podpowiadamy, co możesz zrobić, by zadbać o swoje zdrowie.
Wczesne wykrycie raka prostaty znacząco zwiększa szanse na pełne wyleczenie. Z tego względu podstawą profilaktyki jest regularne wykonywanie badań kontrolnych.
Jednym z najważniejszych testów diagnostycznych jest badanie poziomu PSA (antygenu swoistego dla prostaty) we krwi. Podwyższony poziom tego białka może świadczyć o obecności nowotworu, ale także o innych schorzeniach prostaty, jak łagodny rozrost czy zapalenie.
Kiedy wykonać badanie PSA?
• Od 50. roku życia – raz w roku.
• Od 45. roku życia – w przypadku obciążenia rodzinnego (jeśli ojciec, brat lub dziadek chorował na raka prostaty).
Drugim ważnym badaniem jest palpacyjne badanie prostaty przez odbytnicę. Choć może być krępujące, trwa zaledwie kilka sekund i może pomóc wykryć zmiany niewidoczne w badaniach krwi.
Profilaktyka to nie tylko badania, ale również codzienne wybory zdrowotne.
Coraz więcej badań wskazuje, że styl życia odgrywa istotną rolę w rozwoju wielu nowotworów, w tym raka prostaty. Zbilansowana dieta ma ogromny wpływ na stan naszego zdrowia. Warto sięgać po produkty bogate w:
• warzywa i owoce, zwłaszcza pomidory, które zawierają przeciwutleniacz likopen,
• ryby morskie, bogate w kwasy omega-3,
• błonnik (pełnoziarniste produkty zbożowe),
• zieloną herbatę
• orzechy.
Unikać należy tłustych mięs, przetworzonej żywności, nadmiaru czerwonego mięsa i nasyconych tłuszczów.
Również regularna aktywność fizyczna (minimum 150 minut tygodniowo) wspierają odporność, poprawiają metabolizm i pomagają utrzymać prawidłową masę ciała – a nadwaga to jeden z czynników ryzyka. Otyłość zwiększa ryzyko rozwoju nie tylko raka prostaty, ale też innych nowotworów. Warto więc dbać o zdrową dietę i ruch każdego dnia.
Rzucenie palenia oraz ograniczenie alkoholu również wspierają ogólną kondycję organizmu i zmniejszają ryzyko chorób nowotworowych.
Choć styl życia ma duże znaczenie, istnieją czynniki, na które nie mamy wpływu. Należą do nich:
• Wiek – ryzyko wzrasta po 50. roku życia,
• Czynniki genetyczne – obecność raka prostaty w rodzinie.
Dlatego tak ważne jest, by osoby z grupy podwyższonego ryzyka zachowały szczególną czujność. Regularne wizyty u urologa to klucz do spokoju i upewnienia się, że wszystko jest dobrze. Nawet jeśli nie występują żadne objawy, mężczyźni po 50. roku życia (lub wcześniej, jeśli są w grupie ryzyka) powinni raz do roku udać się do urologa. Wczesne zmiany nowotworowe zazwyczaj nie dają wyraźnych objawów, dlatego badania przesiewowe są tak istotne i dają szansę na dłuższe życie w zdrowiu.
Profilaktyka nowotworów jądra opiera się przede wszystkim na regularnym samobadaniu, które powinno być wykonywane raz w miesiącu, najlepiej po ciepłej kąpieli lub prysznicu, kiedy moszna jest rozluźniona, co ułatwia wykrycie ewentualnych zmian- podkreśla Michał Kociński, Przewodniczący SKN Ultrasonografii – Studenckiego Towarzystwa Naukowego Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy.
– Podczas samobadania należy zwrócić szczególną uwagę na obecność twardych guzków, asymetrię, powiększenie jądra lub uczucie ciężkości w mosznie – każda z tych nieprawidłowości powinna być jak najszybciej skonsultowana z lekarzem. Warto również pamiętać, że największe ryzyko zachorowania dotyczy młodych mężczyzn w wieku 20–40 lat, dlatego edukacja w zakresie wczesnego wykrywania i czujność w obserwacji własnego ciała są kluczowe dla skutecznego leczenia- przypomina Kociński.
Świadomość, odpowiedzialność i konsekwencja w profilaktyce to klucz do zachowania zdrowia i długiego życia w dobrej formie. Nie warto czekać na pierwsze objawy. Lepiej działać z wyprzedzeniem – dla siebie i swoich bliskich.
Zapisz się na newsletter „Bydgoszcz Informuje”!
