Biskup bydgoski sypie popiół na głowy wiernych w katedrze / Fot. B. Witkowski/ UMB
5 marca przez wiele osób obchodzona jest Środa Popielcowa. To ważne święto dla katolików, które rozpoczyna Wielki Post i przygotowania do Wielkanocy. Głowy wiernych posypywane są popiołem na znak pokuty.
Środa Popielcowa rozpoczyna w Kościele katolickim okres Wielkiego Postu. Kończy się więc i czas karnawału. W tym roku przypada dość późno, bo niedziela wielkanocna wyznaczona jest na 20 kwietnia. W południe odwiedziliśmy bydgoską katedrę, która była wypełniona wiernymi. Nie jest to tzw. święto nakazane, więc wierzący nie muszą uczestniczyć we mszy. – Ale bywa tak, że wtedy w kościele jest czasem więcej osób niż w Wielkanoc czy Boże Narodzenie. Przychodzą nawet tacy obojętni religijnie. Przybywają w ten dzień, ponieważ czują, że sami nie są tacy mocni, chcą się pochylać w pokorze przed Chrystusem, który cierpiał dla nas na krzyżu – tłumaczy ksiądz kanonik Ryszard Pruczkowski, proboszcz parafii pw. Bożego Ciała w Bydgoszczy.
Podczas sypania popiołu na głowę duchowni wypowiadają słowa: „Z prochu powstałeś i w proch się przemienisz” bądź „Nawracajcie i wierzcie w Ewangelię”, mają one przypominać o przemijalności życia ziemskiego i oczekiwaniu na życie wieczne, a sam proch jest symbolem oczyszczenia.
Wielki Post w roku poświęconym nadziei
Tegoroczny Wielki Post jest szczególny, bo przypada w Roku Jubileuszowym, co oznacza w tradycji chrześcijańskiej rok szczególnej łaski, ustanawiany co 25 lat. Papież Franciszek nadał mu hasło: „Pielgrzymi nadziei”. Pisze o tym w liście na Wielki Post 2025 biskup Krzysztof Włodarczyk, ordynariusz diecezji bydgoskiej: – „Właśnie dlatego Wielki Post jest tak ważny. Uczy nas bowiem, że człowiek nigdy nie powinien tracić nadziei, że nawet w największych ciemnościach przebija się światło, że jest kolejny dzień, że jest jutro… Ten wymiar Wielkiego Postu – dziś, kiedy w różnych aspektach naszego życia brakuje nadziei – trzeba nam z wielką mocą przypominać”. Całość tekstu TUTAJ.
Osoby, które z różnych przyczyn nie mogą przyjść do świątyni, otrzymują za pośrednictwem bliskich, popiół wsypywany jest do ich książek do nabożeństwa. Parafie odprawiają więcej mszy niż w dni powszednie. Dla przykładu, w bydgoskiej bazylice odbywają się o godz: 6.00, 7.00, 8.00, 16.30, 18.00 i 20.00. W kościele jezuitów na pl. Kościeleckich o godz: 7.00, 12.00, 16.00 i 18.00, a w fordońskiej parafii św. Mikołaja o godz.: 7.30, 9.30, 16.00, 17.00 i 18.30.
Z czego powstaje popiół?
Według tradycji popiół uzyskuje się ze spalenia palm z ostatniej Niedzieli Palmowej. – Trzeba byłoby mieć tych palm naprawdę dużo, żeby wystarczyło popiołu tylko z palemek dla wszystkich parafian. Oczywiście, spalam w kominku te palmy, który zostały po ostatniej Niedzieli Palmowej, ale razem z drewnem – wyjaśnia ks. Pruczkowski.
Zgodnie z kanonami 1251-1252 Kodeksu Prawa Kanonicznego w Środę Popielcową obowiązuje katolików wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych i post ścisły. Oznacza to, że można spożyć trzy posiłki w ciągu dnia, w tym tylko jeden do syta. Wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych obowiązuje wiernych powyżej 14. roku życia, a post ścisły wiernych od 18. do 60. roku życia.
Wielki Post trwa symbolicznie 40 dni, choć Kodeks prawa kanonicznego nie precyzuje dnia jego zakończenia. Jednak zwykle jako koniec tego okresu określa się Wielki Czwartek, rozpoczynający Triduum Paschalne, poświęcone obchodom Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa.
Zapisz się do newslettera „Bydgoszcz Informuje”!
