Jak się zwracać do starszych: Nie mów do nas bezosobowo, nie mów jak do dziecka. Dziadurzeniu mówimy: Nie!

„Niech zje obiadek” czy „Taka stara babcia, a ćwiczy” – to jedne z wielu zwrotów kierowanych do seniorów. To złe praktyki. Są przykładem dyskryminacji osób starszych poprzez język. Na problem zwraca uwagę najnowsza kampania edukacyjna Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bydgoszczy.

W dniach 14-21 października będziemy obchodzić Bydgoskie Dni Seniorów. W czasie międzypokoleniowego świętowania warto skupić się nie tylko na wspólnej zabawie, lecz również edukacji. Dni Seniorów są okazją do refleksji nad mądrością seniorów, ich doświadczeniem i aktywnością. To także kolejna okazja do konkretnego działania na rzecz przeciwdziałania przemocy wobec seniorów. Takie działanie podjęły pracownice bydgoskiego MOPS. Stworzyły kampanię profilaktyczno-edukacyjną, która przemawiać ma do młodszych pasażerów bydgoskich tramwajów. Warto zwrócić uwagę i przeczytać specjalne plakaty akcji rozwieszone w pojazdach MZK.

Dziadurzenie narusza naszą godność. Mówimy mu: Nie!

– Osoby starsze stanowią dużą część naszych beneficjentów. Pracownicy socjalni każdego dnia widzą lekceważące zachowania wobec seniorów. Towarzyszy seniorom np. w przychodniach czy na zakupach. Niektórzy ze względu na wiek mówią do nich jak do dziecka lub niezrozumiale. Seniorzy później zgłaszają, co o tym myślą. Niektórzy z nich mają problemy ze słuchem, wtedy trzeba coś zakomunikować głośniej i wyraźniej. Pamiętajmy jednak że osoby starsze ze względu na wiek nie są wyłączone z myślenia – mówi Marta Frankowska, rzeczniczka MOPS w Bydgoszczy.

Dział Wsparcia Rodziny Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bydgoszczy pragnie zwrócić uwagę na powszechne zjawisko dyskryminacji osób starszych poprzez język – zjawisko „dziadurzenia”, które narusza jedno z podstawowych praw człowieka, jakim jest prawo do godności. W ramach kampanii powstały plakaty, które informują nas jak ja nie dyskryminować osób starszych przez język. Kampanię wspiera także Radio Taxi Komfort. W październiku i listopadzie kierowcy rozpowszechniają wśród klientów ulotki informacyjne dotyczące „dziadurzenia”. W dniach: 21 – 27 października 2024 roku plakat będzie udostępnione na cyfrowych tablicach informacji pasażerskiej na przystankach komunikacji miejskiej w Bydgoszczy. Informacyjne plakaty zostaną dostarczone w formie papierowej do Działów Pomocy Środowiskowej MOPS i wybranych placówek ochrony zdrowia.

-Ta kampania informacyjna to wynik oddolnej inicjatywy naszych pracownic z Działu Wsparcia Rodziny. One same opracowały plakaty – graficznie i treściowo. Zrobiły to w oparciu o doświadczenia swoich podopiecznych – seniorów. – dodaje Marta Frankowska.

Dziadurzenie – co to takiego?

• W 2020 roku Rzecznik Praw Obywatelskich ogłosił konkurs na polski odpowiednik słowa eledrspeak. Do powszechnego użytku weszły nowe wyrażenia – w mowie potocznej „dziadurzenie” (specyficzny sposób porozumiewania się z osobami starszymi, zarówno przez osoby młodsze jak i starsze, z użyciem protekcjonalnego tonu i/lub mówienie jak do dziecka) oraz gerontomowa (język naukowy).
• W 2023 roku przeprowadzono w dwóch województwach badania, z których wynika, że 82,3% badanych w wieku 60+ zetknęło się ze zjawiskiem dziadurzenia, z czego 55% doświadczyło tego zjawiska. Z dziadurzeniem najczęściej spotykają się osoby starsze, w wieku powyżej 73 roku życia.
• Jest to zjawisko powszechne – dziadurzymy w domu, w szpitalach, placówkach opiekuńczych, urzędach i na ulicy.