10 kilometrów książek będzie trzeba wywieźć. Trwają przygotowania do remontu Biblioteki Głównej [ZDJĘCIA]

Schody w Bibliotece Głównej. Niedługo przy nich będzie winda / Fot. B. Witkowski/UMB

Z zewnątrz główny gmach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki w Bydgoszczy niczym na razie się nie wyróżnia, nie dzieje się nic specjalnego. Do czasu. Na początku przyszłego roku rozpocznie się tam wielki remont. W bibliotece już rozpoczęło się pakowanie zbiorów do kartonów i koszy.

Kompleks budynków, między ulicami Długą, Jana Kazimierza i Starym Rynkiem nadgryzł już ząb czasu. Widoczne są pęknięcia, dziury i zabrudzenia na tynku. Mało kto wie, że biblioteka główna składa się z 11 budynków mieszczących się pod sześcioma adresami: Długa 39, 41, Jana Kazimierza 2, Stary Rynek 22, 24 oraz Zaułek 11. Postanowiliśmy odwiedzić te miejsca przed remontem i dowiedzieć się, co się tam zmieni, a jest co zwiedzać. Biblioteka składa się z wielu małych pomieszczeń i krętych korytarzy. Nawet sami pracownicy przyznają, że czasami się gubią.

Był tutaj sąd i biblioteka

Zwiedzanie zaczęliśmy od części administracyjnej. Budynek przy ul. Długiej 39 jest znany z historycznej klatki schodowej, gdzie przed laty działała Apteka Staromiejska. Miejsce to przeszło już w 2021 roku remont, więc tam spodziewajmy się raczej zmian kosmetycznych, np. usunięcia boazerii na ścianie, niepasującej zdecydowanie do tego miejsca. Na pewno więcej pracy będzie w biurach, a szczególnie gabinecie dyrektorskim. Jest tam piękny, zabytkowy piec kaflowy. Pozostanie w tym miejscu po remoncie. Na parterze tego obiektu działają introligatornia i biblioteczna wypożyczalnia multimedialna. Te miejsca również będą odświeżone. Introligatornia została założona 101 lat temu, jeszcze za czasów prowadzenia biblioteki przez Witolda Bełzę, dzisiejszego jej patrona. Uruchomienie jej pozwoliło zmniejszyć koszty tworzenia opraw dla książek, co kiedyś trzeba było robić zdecydowanie częściej, bo tylko wybrane książki posiadały oprawy, a ich „ubieranie” u zewnętrznych firm sporo kosztowało.

Idziemy dalej, wchodzimy do kamienicy przy ul. Długiej 41, która także przejdzie remont. W jej wnętrzach znajduje się pamiątka po bydgoskich bernardynach, sala „Biblioteca Bernardina”. W stylizowanych pomieszczeniach od 1936 roku eksponowany jest najstarszy (z końca XV wieku) i największy z zachowanych w Bydgoszczy księgozbiór ocalały po zakonie bernardynów. To miejsce nie będzie tknięte. Pieczę na nim trzyma konserwator zabytków.

Wato się również zatrzymać przy historii samego budynku przy Długiej 41. To tutaj w XVIII wieku działał Sąd Nadworny, który początkowo był w murach obecnej wypożyczalni głównej (Stary Rynek 24). Powiedzmy też więcej o naszej bibliotece. W tym miejscu, w kompleksie budynków w dzisiejszym Starym Mieście, funkcjonuje od 1908 roku w dawnych zabudowaniach sądowych. Miejską książnicę w Bydgoszczy utworzono w 1903 roku i pierwotnie miała swoją siedzibę przy ul. Bernardyńskiej, skąd w 1904 roku przeniesiona została na ul. Gdańską.

Przechodzimy dalej przez nadziemny łącznik nad ul. Zaułek. Jest on traktem między budynkami przy ul. Długiej, a Starym Rynkiem. Stąd widać biblioteczny parking przy wąskiej uliczce, jaką jest Zaułek. Tam, gdzie stoją teraz auta za niedługo powstanie nowy budynek magazynowy. Wraz z jego budową powstanie podziemne przejście do istniejących magazynów.

Zadaszony dziedziniec wizytówką biblioteki

Wychodzimy na stylowy dziedziniec biblioteki. Ci, którzy raczej trafią do księgozbioru przy Starym Rynku, mogą nawet nie wiedzieć o jego istnieniu. A warto, bo stanie on się sercem biblioteki. Wchodzi się do niego przez wypożyczalnię od Starego Rynku. Dziedziniec będzie miał oszklone zadaszenie. To tam będzie przeniesiona wypożyczalnia. W tym miejscu powstaną również czytelnia ogólna, gdzie przy sobie będzie funkcjonowały czytelnie regionalna i czasopism, co zdecydowanie ułatwi życie korzystającym z biblioteki. Obecnie obie czytelnie działają w osobnych miejscach. Do budynku przy dziedzińcu zostanie dobudowane jeszcze jedno piętro, gdzie działać będzie strefa popkultury. – Ten długo wyczekiwany remont pozwoli nam zwiększyć ofertę kulturalną, między innymi przez budowę tej wolnej strefy, otwartej na wszelką kulturę, inicjatywy i działania – mówi nam Joanna Pawłowska, kierownik działu promocji WiMBP.

W miejscu obecnej wypożyczalni książek otwarte będzie zupełnie nowe miejsce. Będzie to strefa literobrazków. To tam będzie „królestwo” książek obrazkowych, z których będą korzystali najmłodsi bydgoszczanie, wkraczający dopiero w biblioteczny świat. Ale będą też nowinki dla starszych mieszkańców, a szczególnie tych, którzy mają problem z chodzeniem, bo w bibliotece powstanie również winda.

Unowocześnione zostaną magazyny. Tam, gdzie są jeszcze tradycyjne regały, zostaną one zastąpione suwalnymi. Odnowiona będzie również elewacja na wszystkich budynkach.

Przed nami jedna z większych inwestycji w Starym Mieście w ostatnim czasie, która ma potrwać 2 lata – Oczywiście dla nas to duże wyzwanie logistyczne. Już rozpoczęliśmy przygotowania. Pakowane są zbiory. Powoli również zabezpieczany sprzęt. Prowadzimy rozmowy z potencjalnymi najemcami, gdzie na czas remontu chcemy otworzyć wypożyczalnię i czytelnie oraz umieścić zbiory. Na razie mogę powiedzieć, że zbiory biblioteki głównej w trakcie prac będą dostępne w centrum miasta. Gdzie dokładnie, o tym powiadomimy po podpisaniu umowy. Niektóre usługi i zbiory na czas remontu będą wyłączone, ale postaramy się zrobić to w taki sposób, by nasi czytelnicy tego mocno nie odczuli – mówi Łukasz Twarowski, zastępca dyrektora ds. administracyjno-inwestycyjnych WiMBP.

Start inwestycji zaplanowano na początek przyszłego roku. Prace mają potrwać do marca 2027 roku. Całość kosztować będzie ok. 42 mln złotych. Koszty pokryją pieniądze z Funduszy Europejskich dla Kujaw i Pomorza (FEdKP) 2021-2027 (ok. 22 mln) oraz dotacje z Urzędu Marszałkowskiego oraz Urzędu Miasta.