Uczestnicy uroczystego odsłonięcia tablicy upamiętniającej ppor. Leszka Białego/ Fot. Roman Jocher / IPN
W Bydgoszczy, z inicjatywy Instytutu Pamięci Narodowej, upamiętniono por. Leszka Białego, niezłomnego patriotę, którego zamordowali funkcjonariusze komunistycznego UB. Tablica zawisła w 80. rocznicę jego aresztowania.
W czwartek (27 lutego) przy ul. Garbary 19 w Bydgoszczy odbyła się uroczystość upamiętniająca ppor. Leszka Białego. W tej kamienicy mieszkał wraz z rodzicami podczas okupacji. Mieszkanie rodziny Białych w trakcie wojny służyło m.in. jako miejsce narad lokalnych szczebli dowódczych Armii Krajowej oraz prowadzenia nasłuchów radiowych
– Dzisiaj Bydgoszcz cieszy się z upamiętnienia Leszka Białego, dzisiaj Bydgoszcz wspomina wspaniałego żołnierza Armii Krajowej. Leszek Biały służył w Bydgoszczy i dla współczesnych pokoleń jest żołnierzem, do którego możemy się odwoływać – przemawiał podczas odsłonięcia Marek Szymaniak, dyrektor oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku.
W uroczystości uczestniczyły rodzina bohaterów podziemia niepodległościowego, przedstawiciele lokalnych władz i mieszkańcy. Po oficjalnej części złożono kwiaty pod tablicą, oddając hołd ppor. Leszkowi Białemu oraz wszystkim innym żołnierzom nękanych przez komunistów.
Leszek Biały. Do końca oddany Polsce
Urodził się w 1919 r. na Podolu. Krótko po tym przybył do Bydgoszczy z rodzicami, którzy nie mogli pogodzić się, iż ich dom rodzinny nie znalazł się granicach niepodległej Polski. Uczył się w bydgoskim gimnazjum im. Mikołaja Kopernika. Potem wyjechał studiować na Uniwersytecie Lwowskim. Naukę przerwał wybuch drugiej wojny światowej. Przydzielono go do przymusowej pracy w Dynamit-Nobel Aktion Gesellschaft w Łęgnowie. Dołączył do Armii Krajowej w grupie dywersyjno-sabotażowej „Brahnau”. W warsztatach budowanych zakładów polscy konspiratorzy zaczęli produkować miniaturowe odbiorniki radiowe, a nawet radiową stację nadawczą. Podczas okupacji niemieckiej działał w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego na Pomorzu, pełniąc funkcję oficera Armii Krajowej. Działał pod pseudonimami „Jakub”, „Radius”, „Herbert”.
Organizował lokale konspiracyjne, niósł pomoc jeńcom wojennym i brał udział w antyniemieckich działaniach sabotażowych. Po wojnie został pracownikiem węzła radiowego w Urzędzie Miasta. 27 lutego 1945 r. został aresztowany przez UB. Torturowano go w ówczesnej siedzibie UB przy ul. Markwarta. Zabito prawdopodobnie 3 marca 1945 r. Ciało zakopano w dole na podwórzu Urzędu Bezpieczeństwa, w miejscu przeznaczonym na śmietnik. Odnaleziono je dopiero w 1957 r. i pochowano na cmentarzu na Bielawach. W latach 90-tych skwerowi w kwadracie ulic Markwarta, Staszica, Reymonta i Kasprowicza nadano imię Leszka Białego. Tam też znajduje się kamienny obelisk poświęcony Białemu.
Upamiętnienie Żołnierzy Wyklętych w Bydgoszczy
1 marca (sobota) w Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych na cmentarzu komunalnym przy ul. Kcyńskiej o godz. 11.00 odbędą się uroczystości z udziałem władz lokalnych. Na tej nekropolii znajduje się „bydgoska łączka”, ze specjalną kwaterą poświęconą zabitym przez komunistów żołnierzom wyklętym. W latach 1946-1950 potajemnie chowano tam w bezimiennych grobach żołnierzy podziemia niepodległościowego, którzy byli mordowani podczas przesłuchań lub na których wykonywano wyroki śmierci. Rodziny często nie wiedziały, gdzie wywożono ciała ich bliskich.
Zapisz się do newslettera „Bydgoszcz Informuje”!
