Obok Wigilii, śniadanie wielkanocne jest najbardziej tradycyjnym posiłkiem w roku. Na stole nie może zabraknąć święconych potraw, żurku, białej kiełbasy i domowych ciast. Zainspirujcie się przedwojennym przepisem na masę do mazurka.
Co region, to inny wielkanocny obyczaj
– Wielkanoc inaczej wyglądała na wsi, inaczej w mieście. Pamiętajmy, że Polska była wielokulturowa. Zachodziły więc różnice w kręgu katolickim, protestanckim i prawosławnym. Poszczególne potrawy i zdobienia różniły się także w zależności od regionu. Na Kujawach gospodynie przygotowywały tzw. kraszanki. To zdobienie jaj polegało na barwieniu ich na jeden kolor w wywarze m.in. z łupinek cebuli, oziminy i buraka. Dziś powiedzielibyśmy, że to bardzo ekologiczny sposób. Na Opolszczyźnie na barwionych jajach wydrapywano charakterystyczny kwiatowy wzór – mówi Anna Kornelia Jędrzejewska z Pracowni Etnografii Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy.
Według tradycyjnych przekazów, najbardziej wielkanocne z ciast – mazurek – przywędrowało do Polski z …Turcji! Jego wschodnie korzenie ujawniają się chociażby w dodatku bakalii. Do kruchego ciasta dodawano masę kajmakową, ozdabiano je migdałami i innymi orzechami. Nie było to jednak najtańsze ciasto. Na stołach chłopstwa królowały bardziej „pospolite’ wypieki. Na Kujawach szczególnym powodzeniem cieszyły się baby wielkanocne. Najsłynniejszą z nich jest „Kujawiok” czyli baba drożdżowa z dodatkiem rodzynek, oblana lukrem lub cukrem pudrem. 27 lipca 2012 roku, produkt został wpisany na listę produktów tradycyjnych w kategorii Wyroby piekarnicze i cukiernicze w woj. kujawsko-pomorskim.
Wielkanoc w Bydgoszczy. Upiecz tradycyjnego mazurka
A oto przepis na masę do mazurka opublikowany w bydgoskiej prasie 25 marca 1932 roku:
„Przepisy dzisiejsze nie mają oczywiście rozmachu Pani Lucyny Ćwierczakiewiczowej, gdzie cukier mierzyło się na głowy a jaja na kopy. Do mazurka dzisiejszego wchodzi przeważnie pół kilo cukru i parę jaj. Jest więc bardzo oszczędny i niedrogi. Chociaż każda gospodyni ma swoje ulubione przepisy, pozwolę sobie podać szerszemu ogółowi przepis na doskonały i tani mazurek. Utrzeć na tarce 1 cytrynę i 2 pomarańcze, odrzucając pestki. 40 dag cukru zalać tym sokiem z dodanie pół szklanki wody. Zagotować na gęsty syrop a potem w donicy ucierać wałkiem ta długo, aż zbieleje i zgęstnieje. Po czym wylać na cienki placek z kruchego ciasta. Rozsmarować i odstawić w zimnym miejscu dla stężenia.
Autor(ka?) przepisu dodała: Mazurek ten cieszy się szczególnym powodzeniem u płci brzydkiej”.
Ciekawostki z Bydgoszczy – zapisz się do naszego newslettera!
Regiony w Polsce mają własne tradycje wielkanocne. Bydgoszcz związana była także z niemieckim kręgiem kulturowym. Stąd m.in. w okresie międzywojennym popularna była zabawa w szukanie wielkanocnego zajączka. Była ona znana na Śląsku i Pomorzu. Dorośli chowali słodkie niespodzianki w domach lub ogródkach. Wśród smakołyków nie brakowało marcepanowych jajeczek, baranków z cukru i zajączków z czekolady. Możemy więc powiedzieć, że Wielkanoc w przedwojennej Bydgoszczy była pod wieloma względami nowoczesna.
Tekst został opublikowany 8 kwietnia 2023 roku.
