Zakończyły się prace archeologiczne przy Operze Nova. Relikty średniowiecza zabezpieczone w muzeum

Teren przy Operze Nova został dokładnie przeszukany / Fot. B.Witkowski/UMB

Po ponad trzech miesiącach zakończyły się tzw. wyprzedzające prace archeologiczne na placu budowy czwartego kręgu Opery Nova. Przebiegały one w ekspresowym tempie. Robert Grochowski z Pracowni Archeologicznej „Imladris” i jego współpracownicy przeczesywali teren przez 10 godzin dziennie, po sześć dni w tygodniu.

Pierwszą łopatę ekipa archeologów wbiła na początku lutego, w niesprzyjających, mroźnych warunkach. Przebadany został cały obszar inwestycji, na powierzchni 6000 m kw., Specjaliści eksplorowali nawarstwienia kulturowe o miąższości od 2,5 do 5,5 m.

Drewniane relikty zabezpieczone w muzeum

Robert Grochowski przedstawił po zakończeniu prac raport. – Odsłoniliśmy obiekty archeologiczne oraz relikty drewnianej i murowanej zabudowy z okresu późnego średniowiecza oraz młodszy zespół zabudowań klasztoru bydgoskich karmelitów, rozciągający się zwartym pasem wzdłuż północnego brzegu Brdy. W skład kompleksu wchodził m.in. port (pirs), budynek żurawia portowego, węgornia, drewniane nadbrzeże, murowane i drewniane budynki magazynowe i gospodarcze. Powyżej obiektów z okresu staropolskiego znajdował się relikt pruskiego kanału śluzowego z lat 1787 – 1789, przecinający teren inwestycji z północnego-zachodu na południowy-wschód. W stropie nawarstwień, a w zasadzie tuż pod naszymi stopami, odsłoniliśmy liczne murowane relikty zabudowy, wzniesionej na przestrzeni XIX i pocz. XX w. na obszarze pruskiego Królewskiego Urzędu Prowiantowego, m.in. budynki odwachu, piekarni wojskowej, spichrzy, magazynowe, gospodarcze i pomocnicze – wyjaśnia Grochowski.

– Były to największe pod względem powierzchni badania archeologiczne w centrum Bydgoszczy a i jedne z większych w Polsce, uwzględniając badania w strefie staromiejskiej. Pod względem naukowym prace odniosły spektakularny sukces, dostarczając zupełnie nowych danych do dziejów tej części Bydgoszczy – informuje archeolog.

– Zakończyła się najkrótsza, najprostsza i co tu mówić, najprzyjemniejsza część badań archeologicznych. Teraz przez wiele miesięcy będą trwały żmudne prace gabinetowe nad konserwacją i analizą materiału zabytkowego, badania specjalistyczne (w tym kluczowe dendrochronologiczne, które ustalą konkretną datę, z której pochodziły drewniane zabudowania) oraz przygotowanie dokumentacji z badań – dodaje.

Znaleziono kilka zabytków tzw. wydzielonych. To m. in.: monety z czasów pruskich, podkowa, szklana pieczęć, pociski od muszkietów, czy fragment okucia skrzyni.

Wszystkie znaleziska zostaną zakonserwowane, opisane, skatalogowane i oddane do Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy.

Plac budowy czwartego kręgu

Na placu budowy prace oczywiście trwały. Ich efekty są doskonale widoczne. Przy budynku opery odsłonięte są już fundamenty gmachu. Kolejny etap rozpocznie się na przełomie czerwca i lipca. Prace skupią się przy budowaniu ścianki dzielącej wykop od rzeki, co umożliwi prowadzenie dalszych etapów robót.

Wykonawca, Budimex, ma zbudować czwarty krąg w 28 miesięcy. Powinien być więc gotowy w połowie 2025 roku. Znajdzie się w nim: sala prób scenicznych z wielofunkcyjnym rozwiązaniem widowni, sceny, orkiestronu, zapadni i innych elementów; maksymalna liczba widzów – 485 osób; – przestrzeń wielofunkcyjna stanowiąca poszerzenie foyer istniejącego budynku głównego opery; – przestrzeń wystawiennicza i do innych działań artystycznych; – sala kinowa o bardzo wysokich parametrach obrazu i dźwięku; maksymalna liczba widzów – 205 osoby; – powierzchnie dopełniające o funkcji gastronomicznej, technicznej i zaplecza, w tym także taras widokowy od strony rzeki z widokiem na katedrę i Wyspę Młyńską.

Powierzchnia użytkowa na czterech kondygnacjach ma wynosić 5.730 m kw. Zamówienie podzielono na dwie części, które mogą być realizowane w dwóch niezależnych etapach. Pierwszy etap stanowi IV krąg Opery, który technologicznie, funkcjonalnie i użytkowo połączony będzie z obiektem głównym. Drugi etap stanowi dwupoziomowy garaż podziemny (228 miejsc) z placem miejskim w jego górnej części. Garaż dostępny będzie z obiektu głównego oraz z czwartego kręgu, może również działać niezależnie.