43. rocznica Bydgoskiego Marca. Lekcja z Janem Rulewskim. Wystawa w Muzeum Okręgowym [ZDJĘCIA]

Jan Rulewski wręczał nagrody dla laureatów wiedzy o bydgoskim Marcu 81′ / Fot. B. Witkowski/UMB

W 43. rocznicę wydarzeń z 19 marca 1981 roku w Kujawsko-Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim uczniowie bydgoskich szkół spotkali się z Janem Rulewskim. Młodzież mogła sprawdzić swoją wiedzę. W Muzeum Okręgowym otwarta zostanie wystawa malarstwa związanego z tamtymi wydarzeniami.

Obchody upamiętniające wydarzenia z Bydgoszczy w marcu 1981 roku odbyły się we wtorek (19 marca) w Urzędzie Wojewódzkim, gdzie przed 43 laty milicja obywatelska pobiła rolnika i regionalnych działaczy „Solidarności” – Jana Rulewskiego, Michała Bartoszcze i Mariusza Łabentowicza. Wówczas w tym samym budynku odbywała się sesja Wojewódzkiej Rady Narodowej, na którą przybył ówczesny wicepremier Stanisław Mach. Poświęcono ją trudniej sytuacji rolników indywidualnych. Od kilku dni trwał wówczas w siedzibie ZSL przy ul. Dworcowej strajk chłopski. Na posiedzenie WRN w Bydgoszczy zaproszono delegacje rolników oraz wspierającą ich regionalną Międzyzakładową Komisję Założycielską NSZZ „Solidarność” na czele z Janem Rulewskim. Zapalnikiem do przepychanek było zaplanowane przez władzę przedwczesnego zakończenie obrad, tak aby uniemożliwić gościom wypowiedzenia swoich postulatów. Protestujący w budynku na Dworcowej rolnicy domagali się rejestracji niezależnej organizacji rolniczej i zmian w kółkach rolniczych.

Tak zwana „prowokacja bydgoska” doprowadziła do dużego poruszenia społeczeństwa. Do Bydgoszczy przyjechał Lech Wałęsa. 27 marca 1981 roku w Polsce odbył się największy na świecie strajk ostrzegawczy trwający 4 godziny. 12 maja 1981 roku, pod naciskiem społeczeństwa komunistyczna władza pozwoliła na zarejestrowanie Solidarność Rolników Indywidualnych.

Młodzież odpowiadała na pytania

O tych zdarzeniach opowiedział dr Przemysław Wójtowicz z delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Bydgoszczy. Do sali konferencyjnej im. Bydgoskiego Marca ’81 przybyli uczniowie bydgoskich szkół średnich. Po dawce wiedzy, zorganizowano dla nich konkurs. Odpowiadali na pytania za pośrednictwem platformy Kahoot! Wyróżniono dziewięciu uczestników i trzech laureatów. W zabawie wzięło udział ponad 100 osób.

Podczas uroczystości wojewoda kujawsko-pomorski Michał Sztybel przeprowadził rozmowę z Janem Rulewskim. – To była przemoc wymierzona w członków wielkiej organizacji. Poniżono nas. Nie chcieliśmy wzniecać awantur, zależało nam na zniesieniu ustroju komunistycznego – wspomniał po latach działacz „Solidarności”.

Po spotkaniu Jan Rulewski był oblegany przez zaciekawioną młodzież, chcącą wysłuchać wspomnień i zrobienia sobie z nim zdjęcia. Na obchody przybyli też inni opozycjoniści z czasów „Solidarności”. Spotkanie z uczniami poprzedziło złożenie kwiatów pod tablicą upamiętniającą wydarzenia Bydgoskiego Marca 1981 r. przed Kujawsko-Pomorskim Urzędem Wojewódzkim.

Wystawa „Prowokacja Bydgoska 1981”

We wtorek (19 marca) o godz. 17 w Muzeum Okręgowym przy ul. Gdańskiej 4 odbędzie się otwarcie wystawy „Prowokacja Bydgoska 1981”. Idea stworzenia wystawy malarstwa narodziła się wiosną 2021 roku, w 40. rocznicę Marca 81′. Do projektu zaproszonych zostało 45 artystek i artystów z propozycją realizacji jednego obrazu malarskiego oddającego tematykę wydarzeń „Prowokacji bydgoskiej”.

„Artyści nie zamierzają wyręczać historyków, dzielą się refleksją o paskudnym czasie, poprzedzającym wprowadzenie Stanu Wojennego – malarstwo jest przecież obszarem nieprzetłumaczalnym. To daleka od rywalizacji wystawa wielopokoleniowa, której nestorem jest Michał Kosma Jędrzejewski, który przyszedł na świat w połowie lat 30. XX wieku, a najmłodsi uczestnicy urodzili się już w tym wieku. Forma zgromadzonych wypowiedzi jest zróżnicowana, od formuł realizmu po wypowiedzi abstrakcyjne. Wystawa wydaje się być klasyczną w aspekcie eksponowanych tu dzieł artystów; w tym sensie można więc mówić o wystawie, jako reprezentatywnej dla jakiejś części sztuki polskiej. Dzieła zaprezentowane właśnie w Bydgoszczy mają sens głębszy. Udostępnienie wystawy w 43. rocznicę wydarzeń jest z pewnością symboliczne” – przekazało muzeum.