Dzień Żołnierzy Wyklętych w Bydgoszczy. „My, Polacy, chcemy i będziemy okazywać nasz hołd i wdzięczność” [ZDJĘCIA]

Na 1 marca, Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, zaplanowano kilka uroczystości. Na cmentarzu przy ul. Kcyńskiej odbył się apel. Przy delegaturze IPN odsłonięto wystawę poświęconą żołnierzom podziemia antykomunistycznego.

Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych obchodzony jest oficjalnie od 2011 roku. Święto ustanowiono 1 marca nieprzypadkowo. To właśnie tego dnia, w roku 1951 – strzałem w tył głowy wykonano egzekucję na Łukaszu Cieplińskim, Mieczysławie Kawalcu, Józefie Batorym, Józefie Rzepce, Adamie Lazarowiczu, Franciszku Błażeju i Karolu Chmielu – członkach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.

Główne obchody dnia Żołnierzy Wyklętych zorganizowano na osiedlu Górzyskowo. To tam znajduje się „bydgoska Łączka”. Uroczystości rozpoczęły się w kościele Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła przy ul. Jaskółczej. Uroczystą mszę św. celebrował bp. Krzysztof Włodarczyk. Stamtąd uczestnicy, w akompaniamencie przegrywającej orkiestry wojskowej, przenieśli się na cmentarz przy ul. Kcyńskiej. W specjalnej kwaterze poświęconej Żołnierzom Wyklętym oddano im hołd.

– Stoimy na „bydgoskiej Łączce”, ponieważ my, Polacy, chcemy i będziemy okazywać nasz hołd i wdzięczność bohaterom – zwrócił się do zebranych Mikołaj Bogdanowicz, wojewoda kujawsko-pomorski.

– Gdyby nie oni, gdyby nie ich ofiara, pewnie nie żylibyśmy w takim państwie, jakim żyjemy – dodał Zbigniew Ostrowski, wicemarszałek województwa.

„Zginęli z powodu Moskwy”

Kwatera Żołnierzy Niezłomnych składa się z sześciu grobowców. Oficjalnie oddana została w 2021 roku, kiedy to dokonano pochówku szczątków straconych więzieniu przy Wałach Jagiellońskich. Spoczywają tam zabici w listopadzie 1946 roku: Ludwik Augustyniak, Florian Dutkiewicz i Tadeusza Ośko oraz Zbigniew Rostek, ofiara komunistycznego systemu z 1952 r. i jeden nieznany żołnierz Armii Krajowej, prawdopodobnie jest to Tadeusz Stankiewicz, również stracony w 1946 roku. Potrzebne jest jeszcze potwierdzenie genetyczne. Wokół grobowców jest sporo innych, bezimiennych mogił. – Identyfikacja ich oraz wielu innych Żołnierzy Niezłomnych nie byłaby możliwa, gdyby nie wspaniała praca ludzi Instytutu Pamięci Narodowej oraz wolontariuszy, za co serdecznie dziękuję – powiedział wojewoda Bogdanowicz.

– Oni wszyscy zginęli z powody Moskwy, nie z żadnego innego. Dlatego, że istniało i niestety istnieje to militarystyczne, imperialistyczne – wtedy stalinowskie, gdy ich mordowano – dzisiaj neostalinowskie, putinowskie mocarstwo. Musimy mu się przeciwstawić, i też dlatego tutaj się spotykamy i wołamy: Cześć i Chwała Bohaterom – przemawiał prof. Mirosław Gallon, zastępca dyrektora oddziału IPN w Gdańsku

Przy grobowcach ustawił się szpaler pocztów sztandarowych. Na miejsce uroczystości przybyły też rodziny żołnierzy antykomunistycznych i osoby represjonowane przez ten ustrój. Aktorka Roma Warmus odczytała wiersz Zbigniewa Herberta pt. „Przesłuchanie anioła”. Apel poległych wygłosił ppor. Maciej Jędrzejewski.

Kwiaty pod grobami żołnierzy złożyli liczni reprezentanci władz, miasto reprezentował zastępca prezydenta Mirosław Kozłowicz, służb mundurowych oraz przedstawiciele wielu organizacji. Przy tablicach grobowych zapalono świece. Nie zabrakło wojskowej salwy honorowej, a orkiestra zagrała „My, Pierwsza Brygada”.

Na tzw. „bydgoskiej Łączce” w latach 40. i 50. potajemnie chowano żołnierzy podziemia niepodległościowego, nie postawiając o nich żadnych informacji. W ostatnich latach była ona poddawana badaniom. W 2012 r. upamiętniono Żołnierzy Niezłomnych, odsłaniając na murze nekropolii 47 imiennych tabliczek straconych.

Bydgoszcz. Narodowy Dzień Żołnierzy Wyklętych

W ramach obchodów, w bydgoskiej delegaturze IPN odbyło się m.in. spotkanie z Markiem Rejmerem, siostrzeńcem st. sierż. Ludwika Augustyniaka, pochowanym przy ul. Kcyńskiej. Obok budynku przy ul. Teskowej odsłonięto również nową wystawę pt. „Ocaleni z niepamięci żołnierze podziemia antykomunistycznego z bydgoskiej łączki”. Na wieczór zaplanowano przemarsz bydgoskich patriotów na skwer Leszka Białego przy ul. ks. Markwarta oraz symboliczne zapalnie zniczy w miejscach pamięci związanych z Żołnierzami Wyklętymi.